Fonksiyonlar ve Hesaplamalar #3
Bu yazımızda, Tableau’nun özel bir hesaplama türü olan Table Calculation yani Tablo Hesaplamalarına dair bir giriş yapacağız. Table Calculation basitçe o an ekranda görselleştirmesini yapmış olduğumuz değerlere uygulanan bir dönüştürme işlemi olarak ifade edilebilir. Sadece o an görselleştirmede kullandığımız değerleri baz alır ve herhangi bir farklı alanı dikkate almaz.
Tablo Hesaplamalarını farklı bir çok amaç için kullanabiliriz ancak genelde:
Değerlere sıra numarası vermek için,
Toplama göre yüzde değerlerini göstermek için,
Hareketli ortalama ya da hareketli toplam gibi değerleri almak için kullanırız.
Her bir görselleştirme işleminde Tableau temelde bize, dimensions yani dizilere göre, sanal bir tablo oluşturur. Oluşturulan bu tablo, veri kaynağımızdan farklı bir tablodur. Daha önce bahsettiğimiz üzere, bu tablolar o anki detay seviyesine göre belirlenir. İlgili tablo üzerinde herhangi bir Table Calculation işlemi yapmak istediğinizde, hesaplamanın hangi yön ve kapsamı içerdiğini belirtmemiz gerekir. Buraya kadar karmaşık bir yapı gibi görünüyor olsa da, Tablo hesaplamaları, yazımızın devamında örnekler üzerinden pratik yaptığımızda daha kolay anlaşılacaktır. Örneklere geçmeden önce, Tablo Hesaplamlarında, yön ve kapsam nasıl belirlenir kısaca bakalım.
Öncelikle, Tableau üzerinde örnek çalışmamızı oluşturalım. Her zamanki gibi Sample-Superstore verimize bağlanarak başlıyoruz. Order Date verimizi Columns kısmına dimension YEAR olarak, Rows kısmına ise önce QUARTER sonra MONTH olacak şekilde sürükleyip bırakıyoruz.
Sonrasında Sales verimizi Marks > Text kısmına atıyoruz ve görselimiz tamamlanmış oluyor.
Oluşturduğumuz verileri kullanarak bir Tablo Hesaplaması yapmak istediğimizde, yön ve kapsam belirleme kısmı çok büyük önem arz etmektedir çünkü hesaplama yapmak istediğimiz alanları bu şekilde seçeriz. Çalışmamızdan örnek verecek olursak, her bir ayın 4 yıllık toplamına göre yüzdesini almak istersek, yön ve kapsamı Table (across) olarak seçmeli, hesaplama tipini ise Percent of Total seçmeliyiz.
Marks kısmında bulunan, Sales verisine sağ tıkladığımızda, açılan menüden Add Table Calculation seçiyoruz. Burada açılan Table Calculation penceresinden hesaplamanın türünü, yönü ve kapsamını seçebiliriz. Pencerenin en altında bulunan Show Calculation Assistance kısmını işaretlerseniz, yön ve kapsamı değiştirdiğinizde, hangi alanları baz alacak ise Tableau o alanı sarı renkle gösterecektir.
Yön ve kapsam seçilirken bazı hesaplamalarda, açılan pencerede Relative to seçeneğini görebilirsiniz. Bu seçenek yine yön ve kapsamda hesaplamanın önceki, sonraki, ilk veya son veriye göre yapılmasını belirtebileceğimiz bir seçenek listesi sunmaktadır.
Yön ve kapsamı seçtiğimizde aslında yapmak istediğimiz hesaplama daha doğru olacaktır. Dilersek Create Calculated Field seçeneğini ile bir çok farklı Tablo Hesaplamaları fonksiyonu kullanabiliriz ancak şimdilik sadece az önce açmış olduğumuz Table Calculation penceresinde direkt olarak uygulayabileceğimiz hesaplamalara bir bakalım.
Sales verisini sağ tıkladığımızda, açılan ekranda, Calculation Type seçeneği altında farklı hesaplamaları görüntüleyebiliriz.
Difference From : Seçmiş olduğunuz yön ve kapsamda, önceki veriye göre farkı getiren hesaplamadır. Buradan ilgili hesaplamayı direkt olarak seçip kullanabiliriz ancak manuel bir şekilde, Calculated Field işlemi ile oluşturmak isteseydik, aşağıdaki gibi bir formül yazmamız gerekecekti.
Diğer tüm hesaplamalarda da bu şekilde formüller yazabiliriz ancak Tableau, Table Calculation seçeneği altında, bizim için bu hesaplamaları otomatik oluşturmaktadır.
Percent Difference From : Seçmiş olduğumuz yön ve kapsamda, önceki veriden farkı, yüzde olarak getiren hesaplamadır.
Percent From : Seçilen yön ve kapsamda, bir önceki verinin yüzde kaçını ifade ettiğini gösterir.
Percent of Total : Seçilen kapsama göre ilgili kapsamın tamamını %100 kabul ederek, ilgili hücrenin bu kapsamın yüzde kaçını oluşturuduğunu getirir.
Rank : Seçilen kapsama göre, ilgili hücrenin sıralamasını getirir. Sıralamayı seçerken, büyükten küçüğe ya da küçükten büyüğe doğru gibi düzenlemeler yapabilirsiniz.
Percentile : Seçilen kapsamda, her bir değerin yüzdelik dilim sıralamasını gösterir.
Running Total : Görselleştirmemizde ki her bir veri için, hareketli toplam hesaplamasını getirir yani yön ve kapsama göre sırayla verilerin toplamlarını kümülatif olarak gösterir. Örnek görselimizi hatırlayacak olursak, Yıla göre (soldan sağa) bakmak istersek, o yıldaki satış değeri yerine, her bir yıla, bir önceki yılın satış verisini ekler ve bu değeri gösterir.
Moving Calculation : Running Total gibi, görselleştirmede ki her bir veri için hareketli bir hesaplama tablosu oluşturur. Burada ilgili pencerede Moving Calculation seçtiğimizde bize ne tür bir hesaplama yapmak istediğimizi belirteceğimiz bir seçenek sunulmaktadır. Toplam, ortalama, minimum veya maksimum gibi hesaplamaları bu alandan seçebiliriz.
Bu tür hesaplamalar genelde, uzun vadeli trendleri görmek için kullanılır. Fiyat grafiği gün içinde çok fazla değişen bir emtiayı düşünecek olursak, tüm iniş ve çıkışları incelediğimizde trendi görmek zor olabilir bu yüzden, hareketli hesaplamaları kullanarak bir değer aralığı oluşturup daha net bir trend görebiliriz.
Quick Table Calculations
Tablo Hesaplamalarını, çalışmalarımıza daha hızlı uygulayabilmek için Tableau bize Quick Table Calculations menüsü altında, bir çok Tablo Hesaplamasını direkt kullanım kolaylığı sağlamaktadır. Bu menüye yine çalışmamızda kullandığımız veriye sağ tıklayarak ulaşabiliriz. Örnek olarak, yukarıda yapmış olduğumuz çalışmada, Marks kısmında bulunan Sales verisine sağ tıkladığımızda Quick Table Calculation menüsüne ulaşabiliriz.
Running total
Difference
Percent difference
Percent of total
Rank
Percentile
Moving average
YTD total
Compound growth rate
Year of year growth
YTD growth
Bu hesaplamaları çalışmalarımızda kullanıp, yön ve kapsam detayını daha sonra yine Sales verisine sağ tıklayarak, Edit Table Calculation seçeneği ile değiştirebiliriz.
Son olarak, eğer yapmış olduğumuz Tablo Hesaplamasını çalışmamızdan kaldırmak istiyorsak, hesaplama uyguladığımız veriye sağ tıklayıp, Clear Table Calculation seçeneğini kullanabiliriz.
Table Calculations hakkında daha detaylı bilgi edinmek isterseniz aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz.
Transform Values with Table Calculations
Table Calculation Types
Bu platformda Tableau hakkında Türkçe bir kaynak oluşturmaya çalışacağız, diğer makale ve içeriklerimiz için takipte kalabilirsiniz. Tableau hakkında yayınladığımız çok sayıda video, makale ve diğer içeriklerimize ise Yeni Nesil İş Zekası web sitemizden erişebilirsiniz.
Comments